Echtscheiding en de eigen woning

In geval van echtscheiding en bij het opstellen van het echtscheidingsconvenant is het belangrijk de fiscale gevolgen mee te wegen. In de praktijk komt het vaak voor dat geen goede afspraken worden gemaakt (of dat deze niet worden nagekomen), wat leidt tot het niet volledig kunnen verzilveren van de aftrekmogelijkheid van hypotheekrente of partneralimentatie in de aangifte inkomstenbelasting.

De regeling - aftrek van hypotheekrente

De betaalde hypotheekrente op leningen inzake de eigen woning is onder voorwaarden aftrekbaar in de aangifte inkomstenbelasting. Indien sprake is van een “standaard” situatie - van twee gehuwde partners met een gezamenlijke eigen woning - kan de hypotheekrente vrij verdeeld worden tussen beiden en bij degene in aftrek worden gebracht waar dit fiscaal het meest gunstig is (ofwel: waarmee een zo groot mogelijk belastingvoordeel wordt behaald). Indien sprake is van een echtscheiding wordt het verhaal ingewikkelder. In het jaar van echtscheiding kan nog geopteerd worden voor het doen van aangifte als fiscaal partners, maar dit is geen verplichting. Zeker bij het afzonderlijk doen van aangifte worden de (ongewenste) gevolgen vaak niet overzien.

Een veelvoorkomende situatie is dat één van de ex-partners 100% van de hypotheekrente betaalt, terwijl beiden voor 50% eigenaar zijn van de eigen woning. Gevoelsmatig heeft de persoon die de rente betaalt ook recht op de volledige aftrek daarvan. Dit is echter niet (altijd) het geval! De betalende partner heeft namelijk slechts recht op hypotheekrenteaftrek in de aangifte voor zijn eigendomsaandeel van 50%. De andere 50% betaalt hij voor het eigendomsaandeel van zijn ex-partner.

Kan - en zo ja, hoe? - de andere 50% dan toch in aftrek worden gebracht?

Dit deel kan onder voorwaarden worden afgetrokken als partneralimentatie als sprake is van een alimentatieplicht. Een alimentatieplicht kan blijken uit een rechterlijke uitspraak, een convenant of een andere (schriftelijke) overeenkomst. Om onduidelijkheid te voorkomen is vastlegging in het echtscheidingsconvenant verstandig. Hierin kan dan worden aangegeven dat de betaalde rente voor het eigendomsaandeel van de ex-partner een alimentatiebetaling betreft. Let op: dit betekent ook dat sprake is van aan te geven inkomsten uit alimentatie bij de andere partner!

Andere aandachtspunten

Naast bovenstaande zijn er nog volop aandachtspunten met betrekking tot de eigen woning en echtscheiding.

Denk hierbij aan:

• De beperkte tijd dat de eigen woning kan blijven kwalificeren als eigen woning voor de vertrekkende partner en het verval daarna van de mogelijkheid tot aftrek van hypotheekrente;
• Het afwijken van de feitelijk gemaakte afspraken en de mogelijke fiscale gevolgen daarvan;
• Het woongenot dat de achterblijvende partner geniet wat bij hem of haar kwalificeert als alimentatie in de vorm van woongenot.
• …. En afhankelijk van de persoonlijke situatie zullen er nog meer zaken spelen waarbij fiscaal advies verstandig is.

Wat kunnen wij voor u betekenen?

Indien u vragen heeft naar aanleiding van bovenstaande, nodigen wij u graag uit voor een persoonlijk gesprek met onze fiscale adviseurs of ons notariaat. Wij kunnen u een fiscaal optimale situatie adviseren en behulpzaam zijn bij het opstellen van de daarvoor benodigde documentatie.