Deel dit
door Taxperience op juli 2022
Op 1 januari 2020 is de Richtlijn grensoverschrijdende omzettingen, fusies en splitsingen (“de Richtlijn”) in werking getreden.
De Richtlijn beoogt vereenvoudiging van grensoverschrijdende omzettingen, fusies en splitsingen, hetgeen recht doet aan de vrijheid van vestiging binnen de EU. Op dit moment kent Nederland nog geen wettelijke regeling voor een grensoverschrijdende omzetting en splitsing. Daarentegen bestaat sinds 2008 een wettelijke regeling voor een grensoverschrijdende fusie
Een Europese richtlijn dient te worden omgezet (“geïmplementeerd”) in nationaal recht om werking te hebben; in dit geval dient implementatie uiterlijk op 31 januari 2023 te zijn geschied.
Eerder dit jaar is het voorontwerp van het wetsvoorstel tot implementatie van de Richtlijn door het Ministerie van Justitie en Veiligheid ter consultatie gelegd.
Zie ook: https://www.internetconsultatie.nl/omzettingfusiesplitsing/b1
Het voorontwerp op hoofdlijnen:
Grensoverschrijdende omzetting
De Richtlijn voorziet in een geharmoniseerd kader voor grensoverschrijdende omzettingen van kapitaalvennootschappen. Een vennootschap kan via een grensoverschrijdende omzetting haar rechtsvorm naar het recht van een lidstaat van de EU of de Europese Economische Ruimte (“EER”) veranderen in een vergelijkbare rechtsvorm naar het recht van een andere lidstaat zonder haar rechtspersoonlijkheid te verliezen.
Grensoverschrijdende splitsing
De Richtlijn voorziet ten tweede in een geharmoniseerd kader voor grensoverschrijdende splitsingen van kapitaalvennootschappen. Ten gevolge van een grensoverschrijdende splitsing gaan activa en passiva onder algemene titel over van de splitsende vennootschap op een of meer nieuw opgerichte vennootschappen. Kort gezegd voorziet de Richtlijn in de figuur van een (af)splitsing van een vennootschap naar Nederlands recht naar ten minste één nieuw opgerichte vennootschap in een andere lidstaat van de EU of de EER. En vice versa, (af)splitsing van een vennootschap in een andere lidstaat van de EU of EER naar ten minste een nieuw opgerichte Nederlandse vennootschap.
Grensoverschrijdende fusie
Naast nieuwe regelingen voor grensoverschrijdende omzettingen en splitsingen voorziet de Richtlijn ook in wijzigingen van de reeds sinds 2008 bestaande regeling voor grensoverschrijdende fusies. De wijzigingen worden noodzakelijk geacht om de doeltreffendheid en efficiëntie van de regeling te vergroten. Aandeelhouders, werknemers en schuldeisers krijgen tot vijf werkdagen voor het besluit tot fusie de mogelijkheid om ‘opmerkingen’ over het fusievoorstel in te dienen bij de vennootschap.
Commentaar Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (“NOB”)
De NOB is van mening dat:
- De regeling onnodig beperkt is tot kapitaalvennootschappen (BV en NV) en niet is uitgebreid tot niet-kapitaalvennootschappen, zoals stichtingen;
- Diverse varianten onterecht niet worden geregeld, zoals de ruziesplitsing of driehoeksvarianten;
- Onnodig sprake moet zijn van (af)splitsing naar ten minste één nieuw opgerichte vennootschap (afsplitsing naar enkel (een) bestaande vennootschap(pen) derhalve niet is geregeld);
- Een beperking tot EU of EER-situaties onnodig is.
Commentaar Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (“KNB”)
De Gecombineerde Commissie Vennootschapsrecht (“GCV”), een samenwerking tussen de KNB en de Nederlandse Orde van Advocaten, vraagt zich af of de nieuwe wetgeving leidt tot een aanzienlijke kostenbesparing bij grensoverschrijdende omzettingen en splitsingen.
De notaris wordt voorts aangewezen als de in Nederland bevoegde instantie om het pre-attest en het slotattest af te geven, met welke aanwijzing de GCV het eens is.
Bij het pre-attest wordt een fraudetoets ingevoerd, op basis waarvan de notaris de verklaring niet afgeeft als hij vaststelt dat de grensoverschrijdende omzetting, fusie of splitsing is opgezet voor onrechtmatige of frauduleuze doeleinden die leiden tot of gericht zijn op ontduiking of omzeiling van Unie- of nationaal recht, of voor criminele doeleinden.
Volgens de toelichting bij het voorontwerp sluit de fraudetoets aan bij de huidige rol van de notaris als poortwachter en heeft deze dezelfde zwaarte en omvang.
De GCV merkt op dat de fraudetoets nieuw is voor de notaris en vragen van praktische en dogmatische aard oproept. Bijvoorbeeld naar de reikwijdte van het door de notaris uit te voeren onderzoek.
Zowel de GCV als de NOB roepen op de fraudetoets c.q. onderzoeksplicht van de notaris nader te duiden / in te vullen.