Deel dit
door Taxperience op mei 2023
Twee aandeelhouders hebben ieder een belang van 50% in een vennootschap met daarin diverse onroerende zaken. Vanwege onenigheid over de verdere bedrijfsvoering en investeringsbeslissingen besluiten de aandeelhouders om hun samenwerking te ontvlechten. Daartoe vindt op 17 november 2020 een zuivere juridische splitsing plaats van de vennootschap, een zogenoemde ruziesplitsing.
Als gevolg van de zuivere splitsing houdt één van de aandeelhouders de aandelen in een nieuwe vennootschap waaraan alle onroerende zaken van de splitsende vennootschap zijn toebedeeld. De nieuwe vennootschap kwalificeert als een zogenaamde onroerende zaak rechtspersoon (OZR) in de zin van artikel 4 van de Wet op belastingen van rechtsverkeer. Tussen de aandeelhouder en de Belastingdienst is in geschil of de splitsingsfaciliteit voor de overdrachtsbelasting van toepassing is. De Belastingdienst is van mening dat deze faciliteit alleen geldt voor de verkrijging van de onroerende zaken door de vennootschap zelf. De verkrijging van de aandelen in het OZR door belanghebbende is niet vrijgesteld, aldus de Belastingdienst. De rechtbank oordeelt echter dat de vrijstelling wel van toepassing is.
Toelichting
Deze zaak betreft de toepassing van de splitsingsvrijstelling overdrachtsbelasting bij een zuivere ruziesplitsing waarbij onroerende zaken zijn overgegaan op een van de verkrijgende rechtspersonen. Belanghebbende, die 50% hield van de aandelen in de splitsende rechtspersoon, verkreeg hierbij 100% van de aandelen in één van de verkrijgende rechtspersonen die alle onroerende zaken verkreeg.
Niet ter discussie stond of de splitsingsvrijstelling van toepassing was voor de OZR zelf; deze verwierf alle onroerende zaken derhalve vrijgesteld van overdrachtsbelasting. Ter discussie stond de vraag of de splitsingsvrijstelling ook gold voor de gelijktijdige verkrijging van aandelen in die verkrijgende rechtspersoon door belanghebbende. Bij de juridische splitsing kan soms namelijk sprake zijn van twee gelijktijdige belastbare verkrijgingen voor de heffing van overdrachtsbelasting:
- een verkrijging van onroerende zaken door de verkrijgende rechtspersoon zelf, en
- een verkrijging van aandelen in de verkrijgende rechtspersoon door de aandeelhouder(s) van de splitsende rechtspersoon indien de verkrijgende rechtspersoon kwalificeert als een OZR.
De rechtbank concludeert echter dat de splitsingsvrijstelling wél (volledig) van toepassing is op de belaste verkrijging van aandelen in de verkrijgende rechtspersoon door belanghebbende. De rechtbank baseert dit op het feit dat de uitreiking van aandelen in de verkrijgende rechtspersoon (OZR) van rechtswege geschiedt krachtens de juridische splitsing. Er is met andere woorden geen sprake van een van de splitsing te onderscheiden separate uitgifte van aandelen in de OZR. Volgens de rechtbank heeft belanghebbende daardoor recht op de toepassing van de splitsingsvrijstelling (voor het gehele verkregen belang).
De rechtbank verwijst ter verdere onderbouwing naar een passage uit de parlementaire geschiedenis waarin wordt opgemerkt dat er geen reden is de vrijstelling niet van toepassing te laten zijn op de verkrijging van aandelen in een OZR. Voor de volledigheid melden wij u dat de uitspraak van de rechtbank wel afwijkt van het besluit van de staatssecretaris van 25 mei 2018.
Recente ontwikkelingen
Het is de vraag hoelang de splitsingsvrijstelling overdrachtsbelasting in haar huidige vorm nog blijft bestaan. In de Voorjaarsnota van 28 april 2023 heeft het kabinet aangekondigd dat het voornemens is om de voorwaarden voor toepassing van de splitsingsvrijstelling voor de overdrachtsbelasting te herzien. Uiteraard houden wij u op de hoogte omtrent de ontwikkelingen inzake de splitsingsvrijstelling voor de overdrachtsbelasting.
Taxperience Real Estate
Onze afdeling Taxperience Real Estate bestaat uit fiscalisten en notarissen en heeft ruime ervaring met de (fiscale) begeleiding van vastgoedtransacties en herstructurering van uw onderneming. Indien u hier vragen over heeft, kunt u contact opnemen met een van onze adviseurs. Wij denken graag met u mee.
Dit document is opgesteld op 13 april 2023